Kom je voedingsstoffen tekort als veganist?
Veganisme, oftewel een eetpatroon waarbij je geen dierlijke producten consumeert, is de laatste jaren enorm aan het groeien aan populariteit. Volgens een recent onderzoek van het CBS is 1 op de 50 Nederlanders vegetariër en eet 1 op de 200 Nederlanders helemaal geen dierlijke producten. Maar er klinken ook kritische geluiden over deze leefstijl. Zo zouden veganisten ongezond zijn en belangrijke voedingsstoffen tekort komen. Met name eiwitten en vitamine B12 worden hierbij vaak aangehaald. Maar hoe zit dat eigenlijk? Komen veganisten nu echt voedingsstoffen tekort of is dit slechts een misverstand?
Belangrijke voedingsstoffen in onze dagelijkse voeding
Voor een goede gezondheid is het belangrijk dat we voldoende voedingsstoffen binnenkrijgen op een dag. We hebben eiwitten, koolhydraten, vetten, vitamines en mineralen nodig om ons lichaam goed te laten functioneren. Deze voedingsstoffen zitten in de dingen die we dagelijks eten en drinken. Dit is nodig als brandstof voor onze hersenen, maar ook als bouwstenen voor onze botten, spieren en cellen. Bovendien leveren vitamines en mineralen de basis voor een goede groei, ontwikkeling en status quo in ons lijf. Maar hoe zit dat met dierlijke producten, zoals vlees, vis en zuivel? Kan ons lichaam zonder de voedingsstoffen in deze producten?
Tekorten bij veganisme
Een veganistisch eetpatroon kan erg gevarieerd zijn, maar er worden geen dierlijke producten geconsumeerd. Geen vlees, geen vis, geen zuivel, geen eieren en geen andere producten van dierlijke oorsprong. Dit perkt de mogelijkheden in het dieet wel enigszins in. Zo kunnen veganisten geen eiwitten binnenkrijgen uit dierlijke producten en geen mineralen die veel voorkomen in vlees. Dit leidt tot de opvatting dat veganisten diverse belangrijke voedingsstoffen tekort komen.
Er zijn diverse onderzoeken verricht naar vegetarische en veganistische voedingspatronen en de resultaten zijn niet altijd even eenduidig. Toch valt te stellen dat personen die veganistisch eten mogelijk minder van bepaalde voedingsstoffen binnenkrijgen. Hierbij gaat het specifiek om eiwitten, vitamine B-12, vitamine B-1, vitamine B-2, vitamine B-3, vitamine D, calcium, selenium, jodium, zink, kalium en omega-3. Dit zijn voedingsstoffen die veel mensen binnenkrijgen via dierlijke producten. Er zijn vaak ook plantaardige bronnen van deze voedingsstoffen, maar dat vereist wel dat het eetpatroon erg gevarieerd en goed gebalanceerd is.
Mensen die weinig tot geen dierlijke producten eten, zullen de voedingsstoffen die veel in deze producten zitten moeten halen uit vleesvervangers, noten, zaden, peulvruchten en zuivelalternatieven. Gevarieerd eten is altijd belangrijk, maar helemaal als je bepaalde groepen producten uitsluit van consumptie. Gelukkig is het aanbod van volwaardige alternatieven steeds groter en zijn er veel meer mogelijkheden tegenwoordig om gevarieerd en gezond te eten, met óf zonder dierlijke ingrediënten.
Feit of Fabel: kom je voedingsstoffen tekort als veganist?
Fabel. Als veganist kom je niet per definitie voedingsstoffen tekort in vergelijking tot mensen die niet vegan eten. Wel is het zo dat hoe ‘gezond’ je eetpatroon ook is als veganist, je altijd extra aandacht zult moeten besteden aan een zeer gevarieerd en gebalanceerd eetpatroon om alle benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen. Met name omega-3, ijzer en eiwitten, die veel voorkomen in dierlijke producten, zul je via andere wegen binnen moeten krijgen. Vitamine B-12 kun je binnenkrijgen door producten die hiermee zijn verrijkt, maar kun je ook supplementeren.
Het is belangrijk om op te merken dat iemand die wél dierlijke producten consumeert, niet per se een meer divers en gezonder eetpatroon heeft. Een omnivoor dieet staat er niet garant voor dat je ook alles binnenkrijgt wat je nodig hebt. Er zijn genoeg mensen die niet vegetarisch of veganistisch eten en die diverse voedingsstoffen tekort komen door een eenzijdig eetpatroon.
Bronnen:
https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/hoe-kan-ik-gezond-veganistisch-eten-.aspx
https://www.veganisme.org/informatie/voedingsstoffen/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24667136/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4081456/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33341313/
